2. Programma Sociaal

We willen dat inwoners geen zorgen hebben over bestaanszekerheid. We proberen als gemeente zo goed mogelijk, binnen onze mogelijkheden, bij te springen in de gaten die het Rijk laat vallen. Stijgende en onzekere prijzen van energie, vervoer, wonen en voedsel drukken zwaar op een grote groep mensen. Te weinig financiële armslag om basisvoorzieningen te kunnen bekostigen, betekent leven in bestaansonzekerheid voor huishoudens en een minder weerbare samenleving. We willen inwoners zekerheden geven in een onzekere wereld. Zekerheid van voldoende en voorspelbaar inkomen, zekerheid van werk en mee kunnen doen in de maatschappij.

1. We evalueren het armoedebeleid. Naar aanleiding van deze evaluatie herijken we het beleid.
2. We ontwikkelen innovatieve voorstellen voor de uitvoering van de Participatiewet in Amersfoort.
3. We werken aan de verbetering van de aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.
4. We werken aan een voorstel maatschappelijke diensttijd voor jongeren die uitvallen.
5. We onderzoeken of Amfors /RWA toekomstbestendig is en doen een voorstel voor het vervolg.

% huishoudens met geregistreerde problematische schulden

Dit is bepaald met behulp van registraties over betalingsachterstanden bij: de Belastingdienst, de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), bij BKR geregistreerde betalingsachterstanden en schuldregelingen, wanbetalers van de zorgverzekering, de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) en het Centraal Curatele en Bewind Register (CCBR).
Als gevolg van interventies (inzet op preventie en coronasteunmaatregelen) zagen we een afname van het percentage huishoudens met schulden in 2021. Daarnaast was er in coronatijd ook minder verleiding om schulden op te bouwen. De Belastingdienst heeft uitstel verleend aan ondernemers in coronatijd. Inmiddels zijn zij weer gestart met het innen van de verschuldigde bedragen. Samen met gestegen lasten door inflatie kan dit voor een toename zorgen van problematische schulden. Met o.a. de inzet op preventie van schulden streven we desondanks naar een vermindering van het percentage huishoudens met problematische schulden.

% huishoudens met risico op armoede

Dit zijn huishoudens die leven onder de lage-inkomensgrens. Deze huishoudens lopen risico op armoede. Inkomenscijfers zijn gebaseerd op registratiecijfers van onder andere de Belastingdienst en lopen daardoor altijd achter.

We streven natuurlijk naar het terugdringen van armoede. Maar als gevolg van gestegen energielasten, inflatie etc. lijkt het meest realistisch om er naar te streven dat het % huishoudens met risico op armoede niet verder stijgt. Het gaat hier om ontwikkelingen die voor ons minder goed te beïnvloeden zijn.

Gezondheid en vitaliteit van inwoners zijn van groot belang om mee te kunnen doen en een betekenisvol bestaan te kunnen leiden. Wij geven prioriteit aan een preventieve aanpak. Voorkomen is namelijk beter dan genezen. Hierbij hebben wij aandacht voor verschillen in gezondheid tussen inwoners en concentreren onze inzet hiervoor in de wijken waar dit het hardst nodig is. We stimuleren participatie, vergroten de gezondheidsvaardigheden en we faciliteren bewegen en sport. Daar hoort ook een groene, gezonde, toegankelijke, bewegingsuitlokkende en duurzame omgeving bij.

1. We werken aan de uitvoering van het IZA en GALA in het kader van het regionale Gezondheidsakkoord Samen Sterker: we versterken preventie, de samenwerking met de eerstelijnsgezondheidszorg en samenwerking met de GGZ.
2. We voeren een plan van aanpak uit voor de verbinding van preventieve inzet en sport & bewegen.
3. We voeren het programma preventie uit, waar de versterking van de wijkgerichte aanpak, proeftuin Kansrijk Liendert en de businesscase preventie onderdeel van uitmaken.
4. We zorgen voor passende en toekomstbestendige sportaccommodaties die zo multifunctioneel en intensief mogelijk worden gebruikt.
5. We maken de inrichting van de openbare ruimte steeds beter geschikt voor sport en bewegen.

% goed of zeer goed ervaren gezondheid bij volwassenen en senioren

Percentage van de bevolking (van 18 jaar en ouder) dat zijn of haar gezondheid als goed of zeer goed ervaart. Elke vier jaar wordt deze indicator gemeten in de gezondheidsmonitor van de GGD regio Utrecht. Behalve in 2022, toen was er na twee jaar een extra coronamonitor. Het betreft hier een cijfer gebaseerd op een steekproef.

Kansengelijkheid in het onderwijs is voor ons het uitgangspunt. Inwoners krijgen van jongs af aan de ruimte en gelegenheid om zich te ontwikkelen tot competente en weerbare volwassenen. We stellen hen in staat op te groeien in een veilige en stimulerende (thuis)omgeving waarin zij hun talenten kunnen ontwikkelen en ontplooien. Dat legt de basis voor een leven lang leren en het vermogen om je te ontwikkelen in elke fase van je leven.

1. We werken aan meer kansengelijkheid in de overgang van primair naar voortgezet onderwijs. We doen o.a. onderzoek naar over- en onderadvisering en voeren effectieve werkwijzen in voor een kansrijke overstap.
2. We continueren en versterken buitenschools leren (ABC, Taalent, rijke schooldag, zomerscholen, naschoolse activiteiten voor nieuwkomerskinderen)
3. We werken samen met scholen aan het tegengaan van segregatie, onder andere door te zorgen voor een eerlijk en transparant aanmeldbeleid.
4. We ontwikkelen een visie op integrale kindvoorzieningen en werken aan de randvoorwaarden om deze te realiseren.
5. We versterken de integrale aanpak rond jongeren, met specifieke aandacht voor de overgang 18-naar 18+.

% jongeren  0-23 jaar met Jeugdzorg

Deze indicator is gebaseerd op de Amersfoortse jongeren tot en met 22 jaar die jeugdzorg ontvingen in het eerste halfjaar van het betreffende jaar.
De cijfers vanaf 2021 zijn niet goed vergelijkbaar met voorgaande jaren door een trendbreuk in de cijfers van het CBS en door gewijzigde aanlevering van Amersfoortse wijkteamcijfers. Daardoor worden vanaf 2021 meer jongeren met jeugdzorg meegenomen in de cijfers.
In het kader van de Hervormingsagenda van de Jeugd 2023 is het streven om jeugdhulp beschikbaar te houden voor jeugdigen en gezinnen in de meest kwetsbare situaties. Amersfoort sluit aan bij de activiteiten op deze Hervormingsagenda  wat zal leiden tot het beperken van de reikwijdte van de jeugdhulp en daarmee tot een daling van het  aandeel jeugdigen dat gebruik maakt van specialistische jeugdhulp. We streven naar minder noodzakelijke jeugdhulp dan bij andere gemeenten met 100.000-300.000 inwoners.

De realisatiecijfers over het gebruik van zorg ijlen sterk na. Halfjaarlijks worden de cijfers geactualiseerd op de landelijke monitor www.waarstaatjegemeente.nl.

% voortijdig schoolverlaters

In Amersfoort is voortijdig schoolverlaten iets hoger dan in Nederland waar het gemiddelde 2,3% is. Het streefcijfer voor 2024 is ten opzichte van de begroting 2023 bijgesteld naar een meer realistisch doel.  
Voortijdige schoolverlaters zijn jongeren van 12 tot 23 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Een startkwalificatie is een havo of vwo diploma of minimaal een mbo-2 diploma. Het vsv-percentage staat voor het aantal vsv’ers als percentage van het aantal onderwijsdeelnemers die aan het begin van het schooljaar ingeschreven staan.
Jaartal 2022 staat voor schooljaar 2021-2022. Actuele cijfers over het schooljaar 2022-2023 worden gepubliceerd op www.waarstaatjegemeente.nl.

Amersfoorters zetten zich in voor elkaar. Dat betekent dat zij op elkaar letten, oog hebben voor elkaar, elkaar helpen en zich inzetten voor anderen. Het sociale hart van Amersfoort - met de vele vrijwilligers en organisaties - is en blijft zichtbaar en voelbaar. Om de sociale cohesie tussen onze inwoners te bevorderen willen we dat er zowel binnen als buiten voldoende ontmoetingsplekken zijn. We bekijken per wijk wat er nodig is zowel voor ontmoeting binnen als buiten. De sociale basisinfrastructuur en iedereen die daar actief in is, vormen de ruggengraat en dragen bij aan de veerkracht van onze samenleving. Wij hebben  niet alleen aandacht voor voorzieningen, maar stimuleren en ondersteunen juist ook informele netwerken en burgeractiviteiten die gericht op zijn het vormgeven van betekenisvolle relaties tussen inwoners.

1. We verkennen de mogelijkheid om te starten met een proef met een integraal wijkgebouw.
2. We borgen de inzet van ervaringsdeskundigen bij beleidsontwikkeling en verbetering van de uitvoering.
3. We werken samen met partners aan dementievriendelijke wijken.
4. We verbeteren de mogelijkheden voor cultuurspecifieke ondersteuning.
5. We ontwikkelen een visie op mantelzorgondersteuning.

Schaalscore sociale cohesie

Het kengetal sociale cohesie (ook wel sociale samenhang) wordt 1x in de twee jaar gemeten. Het is berekend op basis van de mening van inwoners over vier stellingen: de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks, de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om, ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is, en ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. De score varieert van 0 (=geen samenhang) tot 10 (=veel samenhang). Het betreft hier een cijfer gebaseerd op een steekproef.

Amersfoort is een inclusieve stad. Iedereen is welkom in Amersfoort en moet zich veilig (kunnen) voelen, ongeacht leeftijd, achtergrond, geloof, afkomst, beperking, LHBTIQA++ of seksuele geaardheid. Iedereen doet mee op de manier en in de mate die het beste bij je past, en we proberen polarisatie en segregatie te voorkomen. Mensen zijn verschillend en daarom kan meedoen voor iedereen wat anders betekenen. We ondersteunen en stimuleren meedoen naar vermogen en bevorderen de regie die ieder op zijn leven heeft. Meedoen is geen strak keurslijf waar iedereen zich in moet voegen. Om mee te kunnen doen is ook ruimte nodig, om te vinden wat bij je past of om zelf invulling te geven aan meedoen.

1. In samenwerking met Artikel 1 Midden Nederland voeren we activiteiten uit voor anti-discriminatie, bewustwording en acceptatie van inwoners met een beperking.
2. We voeren het Regenboog-actieplan uit.
3. We voeren met de stad een dialoog over slavernijverleden en vieren samen Keti Koti.
4. We voeren een nieuwe Amersfoortse inburgeringsaanpak in binnen het sociaal domein en we verbeteren de regionale samenwerking m.b.t. inburgering
5. We werken aan een samenhangende aanpak voor de opvang en huisvesting van vluchtelingen en asielzoekers inclusief voorzieningen.
6. We ontwikkelen een integrale aanpak op polarisatie.

% vrijwilligers

Percentage van de bevolking (van 18 jaar en ouder) dat in de afgelopen 12 maanden actief was als vrijwilliger. Het betreft hier een cijfer gebaseerd op een steekproef.
In 2021 was er een daling van het aantal vrijwilligers. Deze afname was waarschijnlijk een gevolg van de coronacrisis. Samen met de partners in de stad zetten we in op een herstel waarbij het aantal vrijwilligers in stappen toeneemt.

% werkloosheid

Het aantal mensen zonder betaald werk dat op zoek is naar werk en beschikbaar is voor de arbeidsmarkt per 100 inwoners van 15 tot 75 jaar.
Dit cijfer is sterk afhankelijk van de conjunctuur, We zien dat de economische groei stagneert. Ook internationale ontwikkelingen en nationale regelgeving, bijvoorbeeld rondom de stikstofuitstoot kunnen van invloed zijn op de werkgelegenheid in bepaalde sectoren. Op dit moment is de werkloosheid bijzonder laag; een nog lager percentage nastreven lijkt weinig realistisch. De invloed als lokale overheid hierop is gering. We blijven inzetten op het benutten van arbeidspotentieel bij mensen die nu afhankelijk zijn van een uitkering.

Inwoners van Amersfoort worden zoveel mogelijk ondersteund om zelfstandig te leven.
We streven ernaar dat inwoners veilig zijn, thuis en in hun omgeving. En we
investeren in het prettig samenleven in de straat, buurt of wijk.

1. We onderzoeken hoe we woningen geschikter en passender kunnen maken en maken structurele werk- en financieringsafspraken voor collectieve woningaanpassingen.
2. We onderzoeken in hoeverre individueel overstijgende oplossingen voor wonen, rollen of vervoersvoorzieningen mogelijk zijn en of beleid moet worden aangepast.
3. We werken aan de realisatie van een nieuwe locatie voor maatschappelijke opvang.
4. We werken aan huisvesting voor een complexe doelgroep.
5. We actualiseren de aanpak mensenhandel en voeren deze uit.

% ouderen (70+) dat zelfstandig woont

Het cijfer toont het percentage personen van 70 jaar en ouder dat in het betreffende jaar zelfstandig woont. Een persoon woont zelfstandig als hij of zij niet in een instelling (zoals een verpleeg- of verzorgingshuis) woont. In het programma Langer Thuis heeft het Rijk de ambitie opgenomen om ouderen te helpen in hun vertrouwde omgeving zelfstandig oud te worden met een goede kwaliteit van leven. Het aandeel zelfstandig wonenden is in Amersfoort iets lager dan in andere gemeenten met 100.000 tot 300.000 inwoners (in 2023 was het aandeel daar 95,2%).
Het cijfer toont het percentage personen van 70 jaar en ouder dat in het betreffende jaar zelfstandig woont. Een persoon woont zelfstandig als hij of zij niet in een instelling (zoals een verpleeg- of verzorgingshuis) woont. In het programma Langer Thuis heeft het Rijk de ambitie opgenomen om ouderen te helpen in hun vertrouwde omgeving zelfstandig oud te worden met een goede kwaliteit van leven. Het aandeel zelfstandig wonenden is in Amersfoort iets lager dan in andere gemeenten met 100.000 tot 300.000 inwoners (in 2023 was het aandeel daar 95,2%).

Gelet op de toename van het aantal ouderen in combinatie met de met het ouder wordende samengaande aandoeningen is stabilisatie op het huidige niveau op dit moment voor het komende jaar ons doel. Het streefcijfer voor 2024 is ten opzichte van de begroting 2023 bijgesteld naar een meer realistisch doel.

% Wmo-ondersteuning

Deze indicator betreft het aantal WMO cliënten met maatwerkarrangementen in het eerste halfjaar van het betreffende jaar per 100 inwoners. Deze indicator komt uit het Besluit Begroting en verantwoording (BBV). De BBV indicatoren staan gepubliceerd op www.waarstaatjegemeente.nl. Onder gemeenten met 100.000 - 300.000 inwoners was het 6,7%.

Het betreft halfjaar cijfers. Het meest recente cijfer is een voorlopig cijfer. Halfjaarlijks worden de cijfers geactualiseerd op de landelijk monitor www.waarstaatjegemeente.nl (onder Gemeentelijke monitor sociaal domein). Cijfers van voorgaande jaren waren ook voorlopig en zijn door na-ijlende verantwoording achteraf gaan dalen. Administratief zijn dossiers gecorrigeerd op basis van het werkelijke zorggebruik. Hierdoor kunnen definitieve cijfers van voorgaande jaren verschillen van eerder gerapporteerde (voorlopige) cijfers.